Nog meer Himba
Door: FredDaniels
Blijf op de hoogte en volg Fred
10 Juli 2011 | Namibië, Opuwo
Vandaag ben ik op mezelf nog 200km door Himbaland gereden. Over gravelwegen die diep doorsneden worden door (nu droge) rivierbeddingen. Het is steeds een stukje op snelheid rijden, 50 km per uur, en dan weer afremmen, want je kunt niet zien hoe het diepste deel van de droge bedding eraan toe is. Groeven, kuilen en modder. Zo te zien heeft het water in die rivieren wel twee meter hoog gestaan dit regenseizoen. Maar nu is alles droog en er hangt een grote stofwolk achter de auto. Ik probeer een beter beeld te krijgen van de omvang, en het aantal en de verspreiding van Himba settlements in deze omgeving.
Volgens Lesley zouden er wel 60.000 Himba in Namibie zijn. Een Himba homestead heeft een kraal in het midden. Daarin staan 's nachts de geitjes en overdag ook wel rundvee dat ziek is of dat moet bevallen. Naast de kraal een grote gezamenlijke (heilige ) vuurplaats. In de zichtlijn van de kraal en de vuurplaats is de deuropening van de hut van de chief van de settlement. Als ie uit zijn deuropening kijkt ziet hij dus eerst de vuurplaats en daarachter de kraal. De vuurplaats wordt gebruikt voor rituelen en ceremonien die met de voorouders en met het voortbestaan van de homestead te maken hebben: ziekte van mens en vee, feestelijkheden waar iedereen bij betrokken is.
Om de kraal heen zijn de hutten van de vrouwen van de chief. Er zijn ook hutten voor de kinderen, die vanaf drie jaar oud al niet meer bij de moeder slapen. Een man kan wel 10 vrouwen hebben, afhankelijk van zijn aantal stuks vee.
Als een man overlijdt gaat de zorg voor zijn vrouwen naar zijn broers, en als die te oud zijn, vallen ze onder de verantwoording van zijn zoon(s).
Ieder hutje heeft een eigen vuurplaats in het midden. Daarop wordt gekookt en het houdt de lemen wanden en vloertjes lekker warm om 's avonds in het hutje te zitten en er 's nachts te slapen. De hutjes zijn van houten staken die dichtgesmeerd zijn met leem: koeienpoep, vermengt met stro. Er zit een grasdak op, maar nu het droge seizoen is, zie ik ook veel hutjes zonder gras op het dak. Kennelijk zijn de wanden belangrijker dan het dak. Maar later zie ik ook homesteads met ijzeren golfplaten op de dakjes.
Als een man trouwt begint hij zijn eigen homestead, die geleidelijk aan groeit en groeit, naarmate zijn veestapel en zijn verantwoordelijkheden en zijn aantal vrouwen groeien. De homesteads van zonen zijn gewoonlijk in de directe omgeving van die van hun vader. Zo ontstaan er clusters van homesteads.
De Himba zouden semi-nomadische herders zijn. Ze trekken weg als het zo droog is dat hun vee weg wil. Aan de hoeveelheid materiele zaken in en om de hutjes te zien, zijn ze ook nu nog zo klaar om weg te trekken. Maar het afgelopen regenseizoen heeft het zoveel geregend, dat overal het gras heel hoog staat.
Volgens Lesley zal dat nog problemen geven met het nieuwe regenseizoen. Het gras staat nu zo hoog dat het vee het niet aankan om het kaal te vreten. Daardoor zal het nieuwe gras opgroeien tussen de harde halmen van het oude gras en dan kan het vee dat niet begrazen. De herders hebben dus nu veel werk om te zorgen dat het vee in ieder geval dit jaar het gras goed kaalvreet en niet alleen maar hier en daar een paar hapjes neemt om weer verder te lopen. Als er het volgend jaar minder regen valt, en er minder gras groeit moet het vee alsnog aanvullend grazen op die stukken die dit jaar onvoldoende begraasd zijn geworden. Teveel regen in een seizoen levert dus ook problemen op voor het volgend seizoen.
Toen ik dat gisteren begrepen had dacht ik dat het voor mij ook heel handig zou zijn om te zien waar het vee nu wel en waar het niet gegraasd heeft. Dat geeft in ieder geval voor dit jaar aan waar de grens van een homesteadclusters ongeveer is. Na een dag rijden schat ik een cirkel van ca. twee kilometer om de clusters, die al begraasd is. En het is pas het midden van het droge seizoen. Het gebied is verder begroeid met Mopani bomen. Die zijn niet hoger dan een meter of vier en ze zijn van onderen kaalgegraasd in de buurt van de homesteads. Daardoor kan ik precies zien wanneer ik weer een andere settlement nader.
Er zijn behalve Himba' s ook andere etnische groepen in het gebied: Herero en Angolesen. De laatsten zijn Portugees gekleed. Hier en daar zie ik autos en autowrakken bij de settlements.
de kuddes runderen die ik zie zijn 15 to 50 stuks groot en de kuddes geiten zijn 70 tot meer dan 100 dieren. tellingen en schattingen maken is een gewoonte van mij geworden.
Jonge mannen en jongetjes zijn de herders. Ze hebben ook herdershonden en ik zie Himbavrouwen en jongens die op ezeltjes water halen in jerrycans. Mannen en vrouwen melken allebei.
Ik heb nog niet besloten wat ik morgen zal doen. Een omweg via het uiterste noorden is wel aantrekkelijk, maar ik maak me wel zorgen dat op deze groffe gravelwegen mijn mooie modderbanden wel erg hard slijten. Ik zal ze straks nog heel hard nodig hebben en ze zijn niet in Afrika te koop. De Himba zijn wel geweldig interessant. ik zie ze als voorbeeld van nomadische herders die als eerst volgende sociaal-economische evolutielaag de gebieden van de oorspronkelijke jagers/verzamelaars zijn ingetrokken, maar mijn hoofddoel in dit zuidelijke deel van Afrika zijn de San zelf. Zij hebben tot twee eeuwen terug verspreid geleefd over heel zuidelijk Afrika, maar ze zijn nu alleen nog te vinden in de periferie van de Kalahari woestijn.
Ik kan eventueel morgen al eerst naar het uiterste noorden en dan langs de grens met Angola naar het oosten over gravel en stenen. Dat is ook ongeveer de grens van het Himbaland. Of ik kan via de route ten zuiden van Etosha terug en dan naar het oosten sneller en met minder materiaalkosten tot waar waar de San leven. Dat is ook nog wel 1000 kilometers rijden.
Ik stel de beslissing uit tot morgen.
wordt vervolgd,
Fred
Volgens Lesley zouden er wel 60.000 Himba in Namibie zijn. Een Himba homestead heeft een kraal in het midden. Daarin staan 's nachts de geitjes en overdag ook wel rundvee dat ziek is of dat moet bevallen. Naast de kraal een grote gezamenlijke (heilige ) vuurplaats. In de zichtlijn van de kraal en de vuurplaats is de deuropening van de hut van de chief van de settlement. Als ie uit zijn deuropening kijkt ziet hij dus eerst de vuurplaats en daarachter de kraal. De vuurplaats wordt gebruikt voor rituelen en ceremonien die met de voorouders en met het voortbestaan van de homestead te maken hebben: ziekte van mens en vee, feestelijkheden waar iedereen bij betrokken is.
Om de kraal heen zijn de hutten van de vrouwen van de chief. Er zijn ook hutten voor de kinderen, die vanaf drie jaar oud al niet meer bij de moeder slapen. Een man kan wel 10 vrouwen hebben, afhankelijk van zijn aantal stuks vee.
Als een man overlijdt gaat de zorg voor zijn vrouwen naar zijn broers, en als die te oud zijn, vallen ze onder de verantwoording van zijn zoon(s).
Ieder hutje heeft een eigen vuurplaats in het midden. Daarop wordt gekookt en het houdt de lemen wanden en vloertjes lekker warm om 's avonds in het hutje te zitten en er 's nachts te slapen. De hutjes zijn van houten staken die dichtgesmeerd zijn met leem: koeienpoep, vermengt met stro. Er zit een grasdak op, maar nu het droge seizoen is, zie ik ook veel hutjes zonder gras op het dak. Kennelijk zijn de wanden belangrijker dan het dak. Maar later zie ik ook homesteads met ijzeren golfplaten op de dakjes.
Als een man trouwt begint hij zijn eigen homestead, die geleidelijk aan groeit en groeit, naarmate zijn veestapel en zijn verantwoordelijkheden en zijn aantal vrouwen groeien. De homesteads van zonen zijn gewoonlijk in de directe omgeving van die van hun vader. Zo ontstaan er clusters van homesteads.
De Himba zouden semi-nomadische herders zijn. Ze trekken weg als het zo droog is dat hun vee weg wil. Aan de hoeveelheid materiele zaken in en om de hutjes te zien, zijn ze ook nu nog zo klaar om weg te trekken. Maar het afgelopen regenseizoen heeft het zoveel geregend, dat overal het gras heel hoog staat.
Volgens Lesley zal dat nog problemen geven met het nieuwe regenseizoen. Het gras staat nu zo hoog dat het vee het niet aankan om het kaal te vreten. Daardoor zal het nieuwe gras opgroeien tussen de harde halmen van het oude gras en dan kan het vee dat niet begrazen. De herders hebben dus nu veel werk om te zorgen dat het vee in ieder geval dit jaar het gras goed kaalvreet en niet alleen maar hier en daar een paar hapjes neemt om weer verder te lopen. Als er het volgend jaar minder regen valt, en er minder gras groeit moet het vee alsnog aanvullend grazen op die stukken die dit jaar onvoldoende begraasd zijn geworden. Teveel regen in een seizoen levert dus ook problemen op voor het volgend seizoen.
Toen ik dat gisteren begrepen had dacht ik dat het voor mij ook heel handig zou zijn om te zien waar het vee nu wel en waar het niet gegraasd heeft. Dat geeft in ieder geval voor dit jaar aan waar de grens van een homesteadclusters ongeveer is. Na een dag rijden schat ik een cirkel van ca. twee kilometer om de clusters, die al begraasd is. En het is pas het midden van het droge seizoen. Het gebied is verder begroeid met Mopani bomen. Die zijn niet hoger dan een meter of vier en ze zijn van onderen kaalgegraasd in de buurt van de homesteads. Daardoor kan ik precies zien wanneer ik weer een andere settlement nader.
Er zijn behalve Himba' s ook andere etnische groepen in het gebied: Herero en Angolesen. De laatsten zijn Portugees gekleed. Hier en daar zie ik autos en autowrakken bij de settlements.
de kuddes runderen die ik zie zijn 15 to 50 stuks groot en de kuddes geiten zijn 70 tot meer dan 100 dieren. tellingen en schattingen maken is een gewoonte van mij geworden.
Jonge mannen en jongetjes zijn de herders. Ze hebben ook herdershonden en ik zie Himbavrouwen en jongens die op ezeltjes water halen in jerrycans. Mannen en vrouwen melken allebei.
Ik heb nog niet besloten wat ik morgen zal doen. Een omweg via het uiterste noorden is wel aantrekkelijk, maar ik maak me wel zorgen dat op deze groffe gravelwegen mijn mooie modderbanden wel erg hard slijten. Ik zal ze straks nog heel hard nodig hebben en ze zijn niet in Afrika te koop. De Himba zijn wel geweldig interessant. ik zie ze als voorbeeld van nomadische herders die als eerst volgende sociaal-economische evolutielaag de gebieden van de oorspronkelijke jagers/verzamelaars zijn ingetrokken, maar mijn hoofddoel in dit zuidelijke deel van Afrika zijn de San zelf. Zij hebben tot twee eeuwen terug verspreid geleefd over heel zuidelijk Afrika, maar ze zijn nu alleen nog te vinden in de periferie van de Kalahari woestijn.
Ik kan eventueel morgen al eerst naar het uiterste noorden en dan langs de grens met Angola naar het oosten over gravel en stenen. Dat is ook ongeveer de grens van het Himbaland. Of ik kan via de route ten zuiden van Etosha terug en dan naar het oosten sneller en met minder materiaalkosten tot waar waar de San leven. Dat is ook nog wel 1000 kilometers rijden.
Ik stel de beslissing uit tot morgen.
wordt vervolgd,
Fred
-
11 Juli 2011 - 06:22
Kitty:
Hallo Fred,
Het klinkt allemaal weer interessant wat je op deze reis meemaakt.
We blijven je volgen want dit is zeker een gebied waar we nog eens naar toe willen.
groetjes Ab en Kitty
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
