Gaat wel veel over boot maar ook andere belevenis

Woensdag 25 april. De dag begint extreem heet. Ik blijf de hele ochtend bij de caravan in de schaduw. Ik monteer de helmstokken nu helemaal af. Dan zaag ik de aluminium delen voor de outrigger op lengte en ik maak openingen in de dwarsleggers om daar plankjes doorheen te kunnen steken. Die plankjes komen vertikaal te staan en moeten het hoogteverschil overbruggen tussen het peddelboard (15 cm dik) en de outrigger ( 6,5 cm dik). Dan ga ik kijken hoe ik het schuim kan snijden. Dat valt tegen. Ik kan het wel lekker klemzetten tussen de drie aluminiumdelen, maar mesje is tekort om het in een een enkele snijbeweging door het schuim te krijgen. Als ik door ongeveer tweederde heen ben moet ik de snede openbuigen en het lukt me niet om mooi recht de andere derde door te snijden. Als ik het probeer door het schuim om te draaien wordt het nog erger. Ik hou er even mee op anders moet ik straks nog schuim bij gaan kopen. Hmm een ijzerzaagje gaat ook om het te zagen. Maar hoe blijf ik dan recht? Terwijl ik dit opschrijf bedenk ik dat ik wat vet of olie aan het mesje had kunnen doen , maar ik wil juist dat gedeelte kunnen oplijmen. Ik weet de oplossing nog niet en laat het even rusten. Dan ga ik verder met de plankjes voor de trailerkarretjes. Met de handzaag en de gatenzaag zaag ik de diep V uit waar de romp van de boot in komt te liggen. In vier plankjes. Dat gaat goed.
Dan is het middag geworden en iets meer wind en meer sluierbewolking maken de temperatuur wat dragelijker. Ik ga eerst een ijsje halen bij de ijswinkel aan de tweede haven. Heerlijk italiaans ijs hebben ze. Mijn vaste keuze is cassata en mangosorbet. Ze weten het daar al. Dan naar de boot. Ik monteer de helmstokken op de roeren. Hmm er moeten nog twee langere boutjes met moer bijgekocht worden. Ik heb oogbouten in de helmstokken gemonteerd om tussen de helmstokken nog twee extra lijnen te kunnen spannen, een achter de scharnierpunten van de roerbladen en een voor de roerbladen. Daarmee wil ik de krachten op de crossbar en de helmstokken verdelen. Misschien ook de automatische stuurinrichting erop aansluiten of zelfs een noodstuurinrichting kunnen aanleggen of proberen met een centrale helmstok te werken.
Dan meet ik de plankjes met diepe V voor de trailerkarretjes op. Oei die zijn nog niet goed. Die V moet breeder gemaakt worden, en misschien ook minder diep. Minder diep is juist wel gunstig dan kan ik waar de kiel komt aan weerszijden een plankje erop monteren waardoor het draagvlak van de kiel groter wordt dan de 18mm dikte van het plankje. Morgen nog een keer meten. Dan til ik de voorste beam op en de stelblokjes aan de onderkant blijven kleven op de plaats waar ik ze ga vastzetten. Mooi zo. Ik boor twee gaten voor lange schroeven. Ik heb de zeskant schoefkoppen laten verzinken in het boorgat maar ik had allleen een zestien milimeter boor daarvoor, geen passende pijpsleutel en een dopsleutel is net te dik. Dus morgen een pijpsleuten kopen of de gaten opboren. Dat had ik dus eerst moeten meten, want opboren wordt een rotklus. Lijkt me een typische doehetzelvers fout: je werkt van stap naar stap in plaats van dat je van te voren precies weet hoe je het moet doen. Dan heb je vaak ook niet het gereedschap bij de hand om het alsnog goed te krijgen. Zo verlies je wel tijd en in de laatste fase van de bouw komen alle nog niet klaar klusjes alsnog op de agenda. Daarin ben ik nu: bijna klaar en dus wel tien dingen tegelijk die om allerlei redenen nog net niet helemaal klaar waren. Ik ga naar de camping terug. Even douchen en omkleden en naar het restaurantje om te internetten. Morgen weer een dag.
Donderdag 26 April
Vandaag is weer snikheet begonnen. Ongelofelijk dat het hier zo heet blijft. 38 graden in de schaduw. Ik wordt er moe en soms ook moedeloos van. Ik was nu juist in de “winter” teruggegaan om ook eens met plezier aan de boot te kunnen werken in plaats van elke dag afzien. Ik blijf vanochtend maar weer zoveel mogelijk bij de caravan en onder de schaduw van het zonnedoek en de bomen. Ik maak de verbindingen van de outrigger. Sleuven boren in het aluminium, houten delen op maat daarin maken. Alles met een boormachientje en een rond houtvijltje op de rand van de barbeque of op het keukentrapje of in het gras. Intussen wordt ik leeggezogen door de muggen. De muggenspray van de supermarkt helpt nauwelijks. Dan maak ik een soort zaagbankje met een ondergeleider voor een ijzerzaagblad. Daarmee kan ik misschien de schuimrol in de lengte wel halveren. Nu gaat het goed. Het zagen zelf is in een paar minuten gedaan. Ik laat de halve delen liggen tot morgen. Eerst de verbindingen in orde maken. Het is een hele simpele constructie maar alles moet wel heel precies passen. Pas om half drie staan de eerste verbindingen in de epoxylijm. Dan ga ik de spullen weer in de auto pakken en douchen en ik rij naar het Boltcenter. Ze hebben nog twee identieke wieltjes erbij gekregen. Maar een daarvan heeft ook een zacht bandje. De vervangende binnenbandjes waarom ik had gevraagd zaten er niet bij. Typisch voor winkels in zuidafrika, maar jammer dat het ook in deze door hindustanen geleide winkel nog zo gebrekkig gaat. Winkelvoorraad wordt pas naar gekeken als een klant om iets vraagt. Ook moet je goed opletten op de houdbaarheids datums. Als er iets is dat je misschien nodig hebt moet je het meteen kopen want wie weet of er nog meer komt en wanneer. Toch heeft de verkoper over die binnenbandjes wel drie keer aan de telefoon gehangen waar ik bij was. Ze hadden ze wel. En nu dus nog twee keer aan de telefoon. Hopelijk vrijdag, volgende week, twee nieuwe binnenbandjes. Maar dit is ZuidAfrika en dat is nog het best georganiseerde land in Afrika. Er is hier nog een binnenlandse economie waar van alles te koop is. Dat is in Mozambique wel anders. Terug naar de boot. De man die aan zijn been werd geopereerd is terug. Ik ga even vragen hoe het geweest is. Hij wil graag praten want het is nogal traumatisch verlopen. Zijn gezicht verwringt als hij erover praat en in zijn ogen zie ik dat hij het heel moeilijk heeft gehad. De operatie zelf zou goed gegaan zijn. De verpleging na afloop zo slecht dat ie nog bijna door te lage en daarna te hoge bloeddruk bewusteloos is geraakt. Verpleging reageert niet op zijn hulpvraag. Plaskatheter is er tot tweemaal toe uitgerukt. Bloedkatheter eenmaal. Door de bloedverdunner kreeg ie toen een enorme bloeding. Toiletten smerig en kapot, vloeren vies, matras met gesprongen veren waardoor hij nu doorligwonden op zijn rug heeft. Ja hoor, de laatste dag kreeg hij een andere matras. Als hij niet zelf zo scherp had opgelet en ook geweten had hoe het wel
moet had ie het misschien niet overleefd. Maar: staatsziekenhuis, het heeft hem niks gekost. “ik heb mijn hele leven belasting betaald” zegt ie. “Niks gekost behalve bijna alles”, zeg ik. In een priveehospitaal had ie 200.000 Rand moeten betalen: ca 14000 Euro. Hoe het daar geweest zou zijn kan ie niet weten. Het is donker als ik terugga naar de club. Ik heb sinds vanmorgen niks meer gegeten. De periperi kip laat lang op zich wachten en is een beetje verbrand maar als je honger hebt smaakt ie wel.

Vrijdag 27 april. Nou, precies een maand geleden artiveerde ik in Zuid Afrika. Wel goed dat ik niet voor drie weken geboekt heb want dan was ik nog niet klaar geweest. Dagelijks vragen mensen “ hoelang nog? “ Maar sneller dan dit kan ik het niet en in vergelijking met alle andere jachten op deze werf gaat het bij mij heel snel. Uiteindelijk gaat het er ook niet om dat ik een boot wil hebben, maar het gaat mij erom dat ik deze boot gekocht heb om er een reis van een paar duizend kilometer mee te gaan maken. Met snel het water in is er dus nog niks klaar. Vanmorgen was het redelijk koel en ik ben verder gegaan met de outrigger voor het peddelboard. Eerst de verbindingen versterken door blokjes hout aan de binnenkant van het aluminiumprofiel te plakken. De lijm om de gehalveerde schuimrol op het aluminium te plakken is heel dun. Ik kan het met een kwastje smeren. Beide kanten insmeren, kwartiertje laten drogen en dan erop plakken. Het klinkt eenvoudig maar dat is het niet. Hoe plak je twee meter flexibel schuim? Zodra het ergens tegenaan raakt kleeft het vast. Ook aan mijn vingers. Lostrekken is haast niet meer mogelijk zonder de lijmlaag of het schuim zelf kapot te trekken. Als ik met een uiteinde bezig ben gaat de wind er met de andere kant van die spagettisliert vandoor. Uiteindelijk leg ik hem naast het aluminium en kleef dan de randen aan elkaar en vouw hem dan als een pianoscharnier. Dat gaat goed, bijna helemaal goed. Intussen is de camping volgelopen want het is een lang weekeind. Op de achtergrond wordt nu het geluid van de vogels aangevuld met een zware drumbeat. De lijm moet ook geklemd worden. Maar hoe zet je lijmtangen op zachtschuim? Ook de crosbar moet er aan te pas komen. Om twaalf uur staat alles in de lijmtangen. Ik ga eerst een douche nemen en dan naar de supermarkt. Met een liter melk en druiven en muesli koeken rij ik naar de werf waar ik dit ga opeten. He, dat geeft weer energie. De rest van de middag ga ik schilderen met de witte verf. Daar is het perfect weer voor. In december was het zo heet dat ik er wel alles aan gedaan heb om ten minste een laagje verf erop te krijgen, maar dat is voor een boot niet voldoende. Tegen donker ben ik nog niet helemaal klaar. Het is tweecomponenten verf dus dat gaat morgen nog een kwast kosten. Wel lekker veel gedaan vandaag dankzij het iets koelere weer.

Zaterdag 28 april. Heerlijk een koelere dag. 24-25 graden. Op zulk weer zit ik al een maand te wachten. Ik haal de outrigger uit de lijmtangen en peuter de overtollige lijmrestjes ervan af. Je kunt wel zien dat ie met de hand gemaakt is, maar het ziet er toch wel heel goed uit. Hoe zal ik verder gaan? Nog een laag schuim er op? Nog een laag schuim eronder? Of heeft ie zo al genoeg drijfvermogen. Moeten er nog hoekstukjes bij voor de verbinding tussen de aluminium leggers en de houten staanders? Zou ik de leggers met Kruislingse lijnen evenwijdig aan elkaar houden om de druk op de handgrepen van het peddelboard netjes te verdelen? Of zou ik daarvoor een teampolinenetje spannen of een vaste crosbar? Met de buitenboordmotor erachter vaart ie misschien wel dertig kilometer per uur. Is de constructie sterk genoeg daarvoor? Ik zou hem eerst wel een paar keer met spanbandjes aan het board kunnen klemmen om geen risico te nemen dat ie de handgrepen van het peddelboard afrukt. Ik laat het even rusten en ga naar de boot om van het goede weer gebruik te maken. Ik zie dat er een rommelmarktje georganiseerd is ten behoeve van een honden en katten asiel. Nooit geweten dat dat daar zit. Even kijken. Ze hebben een stuk of twintig honden en vijf katten. Ze zien er goed verzorgd uit. Er zijn veel bezoekers en zeker al veel spulletjes verkocht want ik zie alleen nog maar echte rommel. Ik zie er wel een roestvrijstalen plateau op pootjes met een dubbele bodem. Dat lijkt speciaal gemaakt om iets dat heel heet is te laten afkoelen. Precies geschikt om de barbeque op te zetten zodat ie niet door de vloer brand. Ik ga door met het schilderen en ben daar nog de hele dag mee bezig. Wat ik nog met de witte verf wilde doen komt klaar en met de rode verf ook. Ik leen een 20mm boor van Andrew om de verzinking van de boorgaten voor de schroefkoppen wat groter te maken. Nu past de pijpsleutel die ik gekocht had er wel in. Hehe eindelijk zitten die blokjes ook vast. Met de witte verf heb ik ook de onderkant van de bootranden geschilderd. Op de grond zitten, boven je hoofd werken en tegen de zon inkijken was met die brandende zon geen optie, maar nu het koeler en een beetje bewolkt is ben ik dat wel gaan doen. Maar daardoor heb ik ook gezien dat een van de verstagingslijnen behoorlijk diep in het hout onder de bootrand is ingesneden. Mijn test om de verstaging op grote spanning te zetten is dus wel geslaagd. Hij laat zien dat daar een zwakke plek zat. Is daar geen goed hardhout voor gebruikt en heeft het staan inwateren? Meer werk, dat is zeker, maar hoeveel meer werk? Ik ga eerst door met het schilderwerk af te maken maar maak me wel een beetje zorgen. De Zuidwester steekt op. In enkele minuten is het gedaan met het stabiele weer. Ik ga opruimen. In ieder geval zit de witte en de rode verf er lekker op. De tweecomponenten lak is vrijwel onmiddelijk droog en in staat om het weer te doorstaan. Het staat prachtig en geeft ook goede bescherming tegen de harde zon want de autos zien er hier gewoon heel netjes uit. Dan komen er bij de visschoonmaaktafels mensen aanlopen met een prachtige tonijn en een lange torpedoachtige vis. Ik ga even bij ze kijken. De tonijn weegt wel twintig kilo. De lange slanke vis is een Wahoo. Hij is langer dan de tonijn maar weegt misschien tien kilo. Ze zeggen dat dat de snelste vis van de zee is. Ik ga ze even goed bekijken. De hele familie van de vissers komt erbij kijken en de kinderen vinden het griezelig zoveel bloed als er bij het slachten van de tonijn vrijkomt. “Als je een plastic zak gaat halen krijg je een stuk” zegt de eigenaar, en daar ben ik heel blij mee. Ik vraag hoe ik het klaar moet maken. Heel kort op de barbeque, maar tonijn wordt natuurlijk ook rauw als sushi gegeten. Ik zeg dat ik alleen ben en geen koelkast heb. Ik krijg vier stukken, ieder wel een ons. Dat is wel heel royaal en ik ben er echt blij mee. Ik rij nog even naar de supermarkt en dan stook ik bij de caravan de barbeque op. Ik kook er een spagetti van Butternut bij. Dat is een soort pompoen. Ik leg een stuk vis op de barbeque maar het gaat misschien te langzaam want ik vind het er niet lekkerder op worden. Door de warmte ontwikkelt zich een lichtzurige smaak. Dan leg ik een stuk direct bovenop de gloeiende houtskool. Dat schroeit in plaats van kookt en smaakt al beter. Maar als ik de vis rauw proef vind ik hem zo lekker dat ik de rest ook rauw laat. Hmm je proeft de enorme variatie aan smaken van de zee zoals je dat ook in haring en in oesters kan proeven. Dunne plakjes ervan afsnijden en zo in je mond. Een beetje grof zeezout op het bord en daar de vis indopen. Ik heb in Nederland nog nooit sushi van tonijn gegeten omdat ik denk dat ze dat niet echt vers kunnen serveren, maar deze vis zwom twee uur geleden nog. Uit respect voor de vis probeer ik me in te leven hoe het is om als tonijn te leven. Hoe oud zou deze vis zijn? Zijn hele leven heeft ie achter kleine visjes aangejaagd en er duizenden van opgegeten. Maar heeft ie ook nog andere belevenissen gehad? Hebben zulke pelagische vissen nog iets van een individuele persoonlijkheid? Voelt het lekker aan om zo snel te kunnen zwemmen en te springen? Waaruit bestaat het contact met andere tonijnen? Toen Konrad Lorenz de Nobelprijs voor zijn studies van diergedrag had gekegen heeft hij van het prijsgeld een enorm aquarium laten bouwen omdat ie vond dat het gedrag van vissen nog onvoldoende geobserveerd was. Dankzij de toepassing van nieuwe technologie weten we inmiddels veel meer van sommige zeedieren, maar onze belangstelling voor ze is wel beperkt gebleven tot meten en tellen. Zou deze tonijn de sterrenhemel gezien hebben? Ze hebben hele grote ogen. Zou ie dan naar de sterren gehapt hebben zoals naar de zilveren reflexies van kleine visjes of zou ie beseft hebben dat het uitzicht boven water een nog veel grotere ruimte laat zien dan het water waarin hij beweegt? In zijn beleving bestaat de wereld in ieder geval uit drie lagen: de harde bodem, het water waarin hij kan bewegen en de ontastbare ruimte daarboven. De bodem heeft een profiel en beweegt niet, de grens met de bovenlaag is steeds in beweging maar die beweging is beperkt tot enkele meters. Hmm, Zijn tonijnen alleen maar vreetmachientjes of hebben ze nog ook andere belevingen? Wat kunnen ze beleven? Wetenschap begint bij het willen weten: vragen stellen en er op doorgaan. Heh, het begint nu te regenen en nog harder te waaien: the Southwesterly is er. Ik ga nog even douchen en dan naar binnen. Heeft die tonijn ook het regenwater geproefd? En de vogels gezien? Op bed ga ik mijn verhaal afschrijven.

Zondag 29 april. De ochtend is koel begonnen. Zelfs zo koel dat ik een vestje aantrek. Na mijn ontbijt ga ik meteen naar de boot. Ik bekijk zorgvuldig alle verstagingspunten (chainplates). Gelukkig is er maar een waar de verstaging in het hout getrokken is. Zo te zien een plek waar houtrot is ontstaan in de verbreding die onder de bootrand is aangebracht. Dan inspecteer ik in de hele boot de verstagingspunten en de plekken waar de beams aangelashed moeten worden, ook van binnen. Ik denk dat ik grotere ringen ga kopen voor alle boutjes van de verstaging en de beamlashings. In ieder geval aan de binnenkant is dat niet heel moeilijk want de moeren zitten allemaal aan de binnenkant. Het zijn er 72. Of ik de bouten er ook gemakkelijk uit kan krijgen zodat ik ook grotere ringen aan de buitenkant kan plaatsen moet ik eerst nog maar zien. Hoe ik het rotte hout ga vervangen voor nieuw hardhout weet ik nog niet. Dat is afhankelijk van de vraag of de bouten waarmee deze chainplate vastzit er gemakkelijk uit kunnen. Zijn ze erin gezet toen de epoxy nog nat was, dan kan het moeilijk zijn om ze er uit te halen. Van de week verder mee gaan. Dan ga ik passen en meten om de frames voor de zonnetentjes erop te krijgen. Lastig klusje als je het alleen moet doen. Misschien maak ik de tentjes wel wat kleiner omdat ik er niet van hou dat die aluminium delen aan de beams scharnieren en dus over de ‘werkruimte’ uitsteken. Het liefs hou ik ze op het kajuitdakje. Ik ga toch niet op een bankje in de kuip zitten, want ik heb geen kuip, ik heb alleen de trampoline. Dus het hoeft niet zo hoog te zijn maar het is wel belangrijk dat ik tijdens het zeilen schaduw heb. Ook als het hard waait. Als ik voor anker ga span ik er dan wel een veel hoger zeil overheen. Ik heb nog niet alle materialen dus ik zaag en schroef ook nog niets. Dit weekeind zijn er zeilwedstrijden op de club. Het is voor de jeugd de finale kwalificatie voor afvaardiging naar de wereldkampioenschappen. Verder wordt er gevaren in catamarans: hobies, Darts en een zuidafrikaans model 16 voeter. De camping staat helemaal vol en in het restaurant is het ook druk. Leuk om een poosje te kijken. Gelukkig regent het niet. Tegen donker vraag ik of er iets is dat het restaurant zonder heel lang wachten op tafel kan krijgen. Ze hebben nog voorraad van het lunchbuffet dat ze voorbereid hadden. Dat smaakt heel goed. Met een toetje erbij is het precies wat een gemiddeld Nederlands gezin op tafel zet. Groenten, aardappel, stukje vlees. Aan deze kant van zuidafrika zijn bijna alle blanken afstammelingen van de boeren die door de engelsen uit de Kaapprovincie waren verdreven. Bijna iedereen, ook de zwarte bevolking spreekt Afrikaans en vindt het ontzettend leuk als ik Nederlands spreek. Ze vinden het accent heel aantrekkelijk om naar te luisteren. Ikzelf zie hen ook als Nederlanders zoals Vlamingen dat ook zijn. Bijna iedereen heeft ook een Nederlandse achternaam. Overigens vinden zij Vlaams nog gemakkelijker om te verstaan. Als ik bij de caravan aankom is het te koud om buiten te zitten, of mijn lichaam is ingesteld op de hitte, want het is twintig graden. Ik ga naar binnen, doe de deur dicht, zet de kachel aan en kruip onder de deken. .