Hele rare wind maar lekker gezeild
Door: Alfred Daniels.
Blijf op de hoogte en volg Fred
12 Januari 2020 | Nederland, Nederland
Het hete weer houdt nog drie dagen aan. Ik ga door met klussen aan de beams en leg ze woensdag namiddag op de boot, maar nog niet definitief vast want ik ben aan het kijken hoe ik de nieuwe voorbeam kan gebruiken ter ondersteuning van de boegspriet waar ik in juni aan begonnen was. De voorspelling voor donderdag is een stuk beter en ik spreek met Gordon af om 6:00 uur op zijn boot om een dagje te gaan zeilen. De dag begint met lichte regenbuien en het is bewolkt. Daardoor is het redelijk koel. Er staat maar acht knopen wind en Gordon moet een van de motoren erbij laten draaien om vrij van de kust te blijven. We varen in Noordelijke richting de haven uit. Om een uur of 9 neemt de wind iets toe en kan de motor eindelijk uit. We kruisen op langs de kust. Vanaf 10 uur begint de wind eindelijk echt toe te nemen: eerst naar 15 knopen, dan naar 20 knopen zuidoostenwind. We hebben een rif in het grootzeil en rollen de genua iets verder in om rustiger te kunnen eten. Door deze zeiltochtjes met Gordon leer ik een heel ander soort zeilen kennen dan ik gewend ben. De boot zeilt en de schipper probeert het zo comfortabel mogelijk te laten gebeuren. Ik heb mijn hele leven gezeild met het gevoel om de beste en leukste snelheidsprestatie uit een boot te halen, ook als je daar zelf doodmoe van wordt of langdurig in een moeilijke zithouding moet persen of hangend aan een draadje de balans probeert te bewaren. Maar op deze boot kunnen bij 25 knopen wind de ontbijtbordjes en glaasjes rustig op de gedekte tafel blijven staan. Na het eten probeer ik de Walkerlog uit die ik heb meegenomen uit Nederland. Het is een meetapparaat met een propellor die aan een lijn van 10 meter lengte achter de boot gesleept wordt. Die propellor laat de lijn draaien totdat ook het mechanisme in de meter gaat meedraaien. Op de meter zijn drie schalen. Een kleine naald wijst de afstand aan in een tiende van een mijl, een tweede kleine schaal wijst de afstand - die door het water gevaren is - in hele mijlen aan met een maximum van 10 mijl en de grote wijzer geeft hele mijlen aan tot een maximum van 100 mijl. Als je wilt uitrekenen hoe snel je gevaren hebt moet je ook een tijdmeting erbij doen. Bijvoorbeeld: in een kwartier tijd heb je volgens de Walkerlog 1,8 mijl gevaren. De naam van de firma die het gemaakt heeft is Walker en dat is een begrip geworden in de scheepvaartwereld. Deze instrumenten stammen van voor het gps tijdperk en ze meten dus alleen de afstand die de boot door het water aflegt en dus niet de werkelijke afstand over de grond. De snelheid waarmee het water stroomt beinvloed ook de meting. Maar die kun je op zeekaarten en getijdetabellen opzoeken. De richting van de boot door die stroming heen moet meeberekend worden en dan kun je een meer precieze schatting maken van de afstand die die de boot werkelijk heeft afgelegd. Toch heel leuk. En een revolutionaire verbetering ten opzichte van de eeuwen daarvoor toen er met knopen in een touw gemeten werd. Moderne boten hebben nog steeds hetzelfde om snelheid door het water te meten: een draaiend wieltje in een sensor onder de boot. Maar die wieltjes gaan snel kapot door de aangroei met algen en zeepokken. Pas door de uitvinding van GPS is afstand en snelheidsmeting op het bewegende water echt heel precies geworden. Dan neemt de wind verder toe naar 25 knopen en in vlagen meet de windmeter zelfs 28 knopen. Met een beetje ervaring kun je ook aan het water wel leren zien hoe hard het waait en meestal schat ik het eerst even op het gevoel voordat ik op de meter kijk. Zo leer je steeds beter schatten. We keren nu terug naar het zuiden en met zo’n windje in de rug is het leuk varen met 8 - 9 knopen snelheid. Op voordewindse koers zie je de windsnelheidsmeter meteen teruglopen naar 17-18 knopen want we varen nu in dezelfde richting als de wind waait. Net als de walkerlog alleen de relatieve afstand meet ten opzichte van het water, meet de windmeter alleen de schijnbare of ‘appearant’ wind. Aan boord voel je dat verschil ook en het is aangenaam zitten op het open achterdek waar we maar 17 knopen wind voelen. Op 3 mijl voor de haven draait de wind op een wel hele vreemde manier. Eerst valt ie helemaal weg. Dan komt ie terug in steeds een andere richting. We moeten 5 keer gijpen om de koers naar de havenmond vast te kunnen houden. Soms draait ze zelfs zonder waarschuwing tussen zuidoost en zuidwest. De wind uit het zuidoosten brengt een warme luchtstroom over ons heen en vanuit het zuidwesten is de wind koel. Het lijkt wel of de wolken proberen een waterspout te vormen als ze in een trechtervorm of slurf naar de zee reiken zoals als in een windhoos. Maar uiteindelijk neemt de zuidwestelijke luchtstroom de overhand en in enkele seconden tijd neemt die toe naar 22 knopen. Op de deining die oploopt door het ondiepe water surfen we bijna de havenmond in. Boven de stad hangt een flinke regenbui maar bij ons blijft het nog net droog. We ruimen de boot op en blijven nog even op het achterdek napraten over het heel bijzondere weer. In de windstiltes is de boot dwars op de golven gekomen en heeft een paar flinke rukken gegeven aan de slaphangende zeilen. Vooral de giek ging hevig slingeren en gaf harde rukken aan het zeil. Ik hoop dat er geen schade is aan de inmiddels 10 jaar oude zeilen van Gordons boot en prijs me gelukkig met het zeilplan van VAYANA, die geen giek heeft. Ik neem me voor in zulke situaties mijn zeilen zo los mogelijk te laten in plaats van strak te trekken in een poging om een giek te bedwingen. En ook neem ik me voor om te voorkomen dat de boot zonder wind dwars op de golven komt te liggen, want dan gaat ze pas echt slingeren. Dan nog liever snel de motor erbij starten als de wind wegvalt, zodat je kan blijven sturen. Gordon heeft meer dan 300 afvaarten in zijn logboek staan maar zoveel rare winddraaingen met windstiltes en rukwinden pal voor de havenmond heeft hij nog niet eerder meegemaakt. Zou het komen omdat we voor de lunch geen stukjes kip aan Neptunes en Aeolus geofferd hebben?
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley