Nog maar weinig tijd over en slecht weer
Door: Alfred Daniels
Blijf op de hoogte en volg Fred
16 Mei 2018 | Zuid-Afrika, Bronkhorstspruit
Vrijdag 11 mei. Vanmorgen heb ik nog een maand erbij geboekt op de camping. 155 Euro. Wat ben ik blij met deze camping! Ik heb ook stalling gereserveerd voor auto en caravan. Dit keer onder een afdak, wat veel beter is tegen het vocht. Bij de winkel op de werf ga ik toch maar op goed geluk nog een tarp erbij kopen van twee bij tweeeneen halve meter. Ik zie ook een benzinetrechter met flexibele slang en een opstaande rand tegen morsen. Die koop ik om de buitenboordmotoren bij te vullen tijdens het varen. Hij kost maar 2.80 Euro. Misschien dat ik later toch nog een pompje kan kopen en dan zelf een ‘ventiel’ maken in de dop van de benzinetank op de motor? Maar hoe stop je dan de benzinestroom? Er gaat maar een liter in het tankje van de buitenboordmotor. ( Dat is genoeg voor een uur varen op vol gas). Als ik bij de boot het tarpje uit de verpakking haal past ie goed tussen het frame. Gelukkig, goed gegokt. Dan ga ik die op het stuurboordframe monteren. Goed opmeten dat alles zo recht mogelijk zit en nu ik weet hoe het moet gaan worden is de volgorde waarin een en ander gemonteerd kan worden ook wel wat handiger te doen dan gisteren. Dan maak ik nog aluminium hoekversteviging aan de frames zelf. Uit Nederland meegenomen. Om twaalf uur zit het er netjes op. Dan ga ik eten bij de hindustaan, zodat ik ook even kan nadenken hoe ik verder zal gaan. Terug bij de boot monteer ik de tentjes er provisorisch op en probeer of ik een dakje kan maken over het midden dat beide tentjes met elkaar verbindt. De vaarboom ophangen aan de hijslijnen van het zeil en dan de derde tarp erover? Dat gaat wel, maar kan alleen als de boot voor anker ligt. Dan iets anders proberen. In october heb ik uit de container met afgedankte producten drie lange zeillatten gered. Zeker van een grote catamaran geweest, want de langste is vier meter zestig. Ik dacht die komen wel van pas. Ofwel om de trampoline aan op te spannen ofwel voor een tentje. Ik span ze nu als bogen tussen de frames en dat past perfect. Dan hijs ik het grootzeil en dat blijft nog net vrij van de tentjes in de hoogste stand en ook voldoende vrij van de bogen om ermee overstag te kunnen. Doordat ik de staanders van de tentjes aan de kajuitwand heb vast gemaakt blijft de hele trampolineruimte en de beams nu beschikbaar als werkruimte om de zeilen te kunnen bedienen. Prima zo. Als ik de bogen alleen over de achterkant van de “cockpit” span overkoepelen ze in ieder geval de loopweg tussen de kajuitopeningen. Dat is heel belangrijk voor schaduw, maar ook als het regent en je moet iets uit de andere kajuit halen. Als ik met het grote voorzeil: de Bolle Jan zou varen, lopen de bedieningslijnen van het zeil ( schoten) buiten de kajuitjes om en zou ik dus de hele trampolineruimte kunnen overdekken tijdens het varen. Met de standaard fok erop, aan-de-wind varend, kan ik in ieder geval de achterkant overdekken, waar de kajuitopeningen zitten en waar ikzelf zit. Helemaal super dus. Ik
Ontdek dat ik de bogen hoger ( boller) of lager (vlakker) kan spannen door de frames van de tentjes hoger op te trekken of verder te laten zakken. Ook dat is super de super. Tentjes hogerop heb ik net stahoogte in het midden onder de bogen, tentjes ietsje laten vieren heb je ruime zithoogte en een laag profiel overkapping, bijvoorbeeld om te zeilen bij heel slecht weer. In alle gevallen kan ik goed en snel overstag of gijpen want de onderkant van het grootzeil blijft voldoende vrij van de overkapping. De grote zeillatten laten zich ook goed wegbergen in zijn geheel langs een beam, dus als ik het er af zou willen halen hoeven ze niet in de weg te liggen. Schaduw en beschutting op een boot is in dit deel van de wereld net zo belangrijk als een anker en een motor, dus ik ben hier heel blij mee. Morgen denken hoe ik doek over de bogen zal maken en hoe ik de bogen aan de frames kan vastzetten. Misschien is alleen de langste boog al voldoende? Die is lang genoeg om gewoon klem gezet te worden en met alleen een paar tiewraps vastgehouden te worden. Zou ik dan gewoon nog een tarp nemen en lusjes door de ringen knopen waar de boog doorheen kan? Naar voren toe zou ik dan de hoekpunten van die tarp wel met een touwtje of elastiek kunnen aanhaken aan de uiteinden van de frames. Ik heb nog een tarp van drieeneen halve meter bij tweeeneen halve meter over omdat ik vanmorgen een kleinere erbij gekocht heb. Morgen eens uitproberen. Het is al donker als ik de laatste spullen opberg en de grootzeil laat zakken. Ook dat gaat nu heel gemakkelijk en het laat zich met een enkel touwje opbinden. Snel en veilig. Moe maar optimistisch ga ik een biertje drinken op de vrijdagavond clubbarbeque. Ze hebben prijsuitreiking van de viswedstrijd, maar ik praat er met de ervaren zeilers over weersvoorspellingen en routeplanning voor dit deel van de kust.
Zaterdag 12 mei. De zuidwester is gearriveerd. Er staat een flinke wind en het is fris. Ik ben al om half acht bij de boot maar de wind staat verkeerd om de tentjes nu al allebei op te zetten. Ik zet alleen het tentje aan bakboord op en dan heb ik meteen een aangename beschutting in de rug. Dan besluit ik om in de onderrand van het schaduwdoek ringen te maken. Ik had gisteren die randen precies op dezelfde maat geknipt als het regendoek en omgevouwen en met contactlijm de zoom dichtgeplakt. Nu maak ik een dikke spijker gloeiend heet door hem op de bandschuurmachine te houden, want er staat teveel wind voor een campinggas brandertje. Dat gaat prima. Gaatje prikken en zachtjes groter smelten totdat de nylon tentstofringen die ik uit Nederland had meegenomen erin passen. Tik met een rubber hamer en de ring zit vast. Precies in dezelfde kleur als het doek en altijd roestvrij. Aan beide tentjes zet ik vier ringen en met wat stukken elastiek eraan staat het bakboordtentje nu superstrak. Ik wilde eerst het tarpdoek van de rechte wand kunnen oprollen langs een stok zoals een rolgordijn, maar ik kan het nog gemakkelijker onderlangs het dak wegspannen. Dan geeft het “dubbele dak” nog meer schaduw en koelte zonder wind weerstand en geen stok nodig en niks op te rollen en vast te binden. Elastiekje om de hoekpunt van het frame: klaar. Dan neemt de wind iets af en wordt het iets minder koud. Ik vraag een handje hulp en haal de boutjes uit het verstagingspunt waarvan het hout was ingesneden. Nu gaat dat wel. Ik zaag met een ijzerzaag met dunne zaagsnede voorzichtig het verstagingspunt ervan af. Gelukkig is alleen de onderkant van het verbreede deel op de bootrand wat zacht geworden door inwatering. Maar om het zekere voor het onzekere te nemen haal
ik met een scherpe bijtel laagje voor laagje die verbreeding weg totdat ik bij de scheepswand ben. Die is nog bedekt met glasvezelmat en epoxy dus volkomen intact. Het lukt helemaal perfect. Nu nog een nieuw stuk hardhout pasmaken en inlijmen, maar dat heb ik niet in die lengte. Maandag dan maar verder. Ik ga tevreden lunchen in het restaurant van de club. In de middag haal ik een lange rol elastiek tevoorschijn die ik uit Nederland had meegenomen. Ik maak er bindringen voor het schaduwdoek van zodat dat om de koppen van de beams vastgezet kan worden. Er blijft nog een sleuf aan de onderzijde vrij tussen het doek en de scheepswand. De ramen in de scheepswand worden voor driekwart afgedekt. Ik kan er nog prima doorheen kijken: door het gaasdoek heen en ook onder het doek door. Dan ga ik binnen in de bakboordromp verder met het elastiek. Ik rijg het door de gaatjes die ik in de spanten had geboord zodat ik daar opbergnetten langs de wanden kan spannen. Ook dat gaat prima. Eerst kijken hoeveel trampolinenet ik overhou dan maak ik daar de netten van. Dan komt Dave naar mijn tentjes kijken. Hij heeft ook een Wharram catamaran: een Raka, genaamd: Free Spirit. Hij bewondert de tentjes en we bekijken de opties om het anker te kunnen opbergen en snel en veilig in het water te laten. Hijzelf heeft een houten dek en daar staan twee houten kisten op met in ieder een anker met ketting en lijn. Voor mij wordt dat moeilijker want ik heb geen houten dek. Mijn anker past goed door de voordek luiken, maar hoe haal ik het overtollige water uit die ruimte? En beschadigd het puntige anker de dunne scheepswand niet? Het is al flink donker als ik nog moet inpakken en alles veilig vastbind en netjes afsluit. Dan rij ik naar de supermarkt en haal melk en mueslikoeken en bananen. Na de clublunch van vanmiddag is dit wel genoeg voor vanavond. Onder het muskietennet schrijf ik dit verhaal. Het is nu kwart over acht. Heel de dag buiten aan het werk geweest doe ik nu het licht uit en de bovenkant van de caravandeur open. Er komt weer een bui aan. Het begint harder te waaien. Ik hoor donder in de verte en ik hoor ook een bushbaby roepen. Het wordt kouder snachts, ik ga onder de dikke slaapzak en hou de dunne erbij. Tien minuten later. Daar is de zuidwester. De bomen maken veel geruis en de donder komt dichterbij. Maar het trekt over zonder regen. De caravan staat goed beschut.
Zondag 13 mei. Ik ben weer heel vroeg op, maar het is nog fris buiten met een stevige wind. Ik doe wat wasgoed in een emmer met handwasmiddel: twee T-shirts en een korte broek. Dan nog even passen en denken over de trailerkarretjes. Dan rij ik naar de boot. Ik heb besloten bij mijn eerste plan te blijven en het hoofdanker aan de achterkant te houden. Ik denk dat het heel veel voordelen biedt in vergelijking met ankeren over de voorkant van de boot. Waarom ankeren de meeste schepen dan ocer de voorkant? Dat komt door de rompvorm van een boot en doordat een grote motor beter vooruit vaart dan achteruit. Omdat in het ontwerp van mijn boot de achterkant net zo puntig is als de voorkant ( kanoe-stern) maakt het voor de stroming van het water langs de stillligende boot niks uit. Ook voor de luchtstroming en de wind op de ingang tot de kajuit maakt het voor deze boot nauwelijks verschil. En mijn kleine buitenboordmotoren kunnen 360 graden draaien. Wel moeten de roeren goed vastgezet worden als de boot stil ligt, maar dat is zowiezo verstandig tegen slijtage. Ik heb al vijf jaar lang een soort stalen beugel met een klem eraan in de trailerbak van de caravan liggen. Het is een handgreep voor mensen die slecht ter been zijn. Het kan bijvoorbeeld op een badrand of kozijn geklemd worden. Ik dacht dat ik die misschien kon gebruiken als instaphulp op de caravan, omdat de drempel daarvan 80 cm boven de grond zit en ik dus altijd een trapje nodig heb, maar ik heb hem nooit gebruikt. Hij past perfect horizontaal op de achterbeam en heeft precies de verstevingen zitten waar ik ze nodig heb om het anker er zonder de beam te beschadigen in op te hijsen en vast te hangen. Als het hangt kan ik het gemakkelijk borgen en als ik de borg wegtrek valt het zonder ergens tegenaan te stoten naar beneden. Het is alsof het ervoor ontworpen is ! Ik boor er gaten in voor schroeven en die kunnen ook precies komen waar ik ze het liefste wil hebben, zonder de beam te verzwakken. Dan zaag ik van hardhout wat opvulblokjes voor de onderkant en de achterkant van de beam en ik lijm die op hun plaats. Het past allemaal heel goed en hij komt recht onder de lier te hangen waarmee ik ook de boot naar het anker toe kan trekken om weg te komen van een strand bijvoorbeeld. Andrew komt er even naar kijken en zoals hij ook beloofd had demonstreert hij mij hoe de lashings aan de beams gemaakt moeten worden. Dan kan ik daar ook mee verder want ik wil aan de beamuiteinden nog soort gootje vijlen waar de lashing in ligt zodat ie nooit kan verschuiven en nog meer laterale stevigte biedt. Ik werk door totdat het donker wordt want morgen komt er regen. Morgen moet ik de juiste maat schroeven voor de ankersteun gaan kopen en dan kan die erop geschroefd worden. Het is al donker als ik bij de werf wegrij. Eerst even naar de supermarkt en dan terug naar de camping. Stroomdraad weer aansluiten dan heb ik licht. Dan de barbeque opstoken en water aan de kook brengen. Het was een lange dag en ik ben moe, maar tevreden dat ik zo snel een oplossing gevonden heb voor het anker en dat ik niet speciaal een ankerrol heb hoeven laten maken of een hele aanbouw aan de beam heb hoeven bouwen of stootplaten in- en langs de rompen en op het dek enz. Fantastisch dat dit ding zo goed past. Hij is ook behoorlijk roestbestendig want gemaakt voor in badkamers en na een paar jaar in de trailerbak te hebben gelegen zit er nog geen vlekje erop. Ook niet op de schroefdraad van de klem. Morgen eens kijken of ik een rubber rol in de winkel kan vinden die ik pas kan maken en anders een stuk hogedruk slang of een stuk hardhout om de buis te beschermen tegen het butsen en slijten als de ankerketting erdoor gaat. De steun komt ongeveer acht centimeter boven de trampoline te hangen. Ik denk dat ie ook heel goed is als voetsteun om jezelf schrap te kunnen zetten en als basis voor een tafeltje of kooktoestel of barbeque. Multifuctioneel, dat moet alles op een kleine boot zijn.
Maandag 14 mei. Oei, ik heb nog maar een maand voordat ik alweer naar huis ga. Ik had de boot nu toch wel graag in het water willen hebben om ermee proef te varen. Maar ja, sneller dan zo kan ik het niet. Het is windstil weer maar er is voor de komende dagen tot donderdag regen voorspelt. Misschien vroeg in de middag de eerste buien. Ik ga vanmorgen eerst lakken nu het hout nog heel goed droog is. Ik schuur de staande zijde van de voorbeam op, want daar waren witte vlekken in ontstaan. Epoxy kan niet onbeschermd tegen UV licht, dan wordt het wit of het gaat zelfs een soort blaren en blaasjes vormen. Ik had in december toen ik de beams met UV clearcoat behandelde net te weinig over om het goed te doen en de levering van nieuw duurde te lang. Toen heb ik ervoor gekozen om deze kant het minste te geven omdat ie het gemakkelijkste is om te schuren en opnieuw te doen. Ik schuur hem met de hand mooi glad en verwijder ook lijmranden en vlekken en zet hem dan tweemaal in de clearcoat. Het wordt prachtig. Dan de beamuiteinden want dat nieuwe hout is nu kurkdroog. Het zuigt de clearcoat gewoon op. Dan de kale blokjes van de scharnieren voor de tentjes en de nieuw blokjes van de ankersteun. Dan nog de nieuwe houten delen aan de helmstokken en ik schuur met de machine de railsen op de kajuitdakjes waarin de kajuitluiken lopen. Ook die zet ik drie maal in de clearcoat. Lekker gedaan laat de bui maar los ! Maar het blijft droog. Ik ga naar de winkel en koop een kunststof rol voor in de ankersteun en een meter slang. Maar die klusjes kunnen ook bij de caravan gedaan worden dus ga ik eerst verder werken met de bijtel, rubber hamer en ijzerzaag om een vijf milimeter diepe groef in de beamkoppen te maken. Daarin gaan straks een milimeter speciale epoxy met grafietpoeder dat ijzersterk en superglad is als ondergrond voor de lashingslijnen zodat ze niet de krachten mooi kunnen verdelen maar im zijn geheel niet meer kunnen verschuiven. Als het donker is hou ik op. De voorbeam en de mastbeam heb ik gedaan, de achterbeam heb ik alleen uitgetekend. Morgen verder. Even langs de supermarkt. Ze hebben vers varkensvlees binnen ; karbonaatjes kosten een derde van lamskoteletjes. De kleinste verpakking is twee voor 1.40 euro. Ze smaken goed op mijn kleine zelfgemaakte barbeque. Ik voel hoe heet de barbeque nog wordt nu ie op het roestvrijstalen plateautje staat dat ik op de rommelmarkt van het kennel gekocht had. De onderkant van de dubbele bodem is nog handwarm, de pootjes zijn al volledig koel. Het zou wel lekker zijn als ik hem zo aan boord kan gebruiken maar dan moet ik een nog kleiner braairooster hebben. De braairoosters zijn hier dubbel en het vlees ligt ertussen geklemd zodat je het met vlees of groente erop in zijn geheel kan omkeren of kijken of het al goed is. Maar een rond eenpersoons braairoostertje en twintig centimeter diameter dat ook klemvast op de barbeque gezet kan worden heb ik nog niet gezien. Zou ik er een op maat kunnen knippen? Zou ik de barbeque ook op de ankersteun kunnen zetten? Drie gaatjes erin en boren en het koelhoudplateautje kan er in ieder geval klem opgezet worden. Kan er nog een tafeltje omheen?
‘sNachts om twaalf uur wordt ik nog even wakker. Het regent nog steeds niet, maar het is windstil weer. Ik ga nog even naar buiten om een potje thee te zetten. Het is een heel vreemd en grillig weerspatroon hier. Goed dat ik zo ruim de tijd heb genomen om dit te leren kennen. Het is nu windstil en dan ineens hoor je een bui wind aankomen door het geruis van de bomen. Soms bereikt die bui net de caravan, maar vaak ook niet. Dan hoor je de wind aankomen maar je voelt niks. Ik denk dat het een hele goede beslissing van mij is om snachts niet door te gaan varen maar voor anker te gaan en alle zeilen naar beneden. Vaak gaan zeilers snachts verder op de automatische piloot met radar alarm. Dan halveren ze voor de veiligheid wel de hoeveelheid zeil. Maar als het bijna windstil weer is en je ligt maar te dobberen is de verleiding groot om het zeil te laten hangen.
Dinsdag 15 mei. Het is nu acht uur in de avond. Vannacht is het begonnen te regenen en het is niet meer droog geweest. Ik sta op de hoogste duintop van dit terrein maar zelfs bij mij staan er af en toe plassen onder de voortent. Ik ben de hele dag bij de caravan gebleven. Goed dat ik gisteren het blanke hout van de boot nog in de clearcoat gezet heb en alles heb voorbereid op veel regen. Ik heb gisteren bij de winkel een nylon rolletje gekocht zoals dat gebruikt wordt in ankerconstructies en op trailers. Er zit een gat voor een as in van 10 mm diameter. Maar ik wil hem over een buis van 25 mm diameter hebben. Ik sla eerst een houten stokje in die as en boor daar dan een nieuw asgat van drie milimeter doorheen. Zo, daarmee kan ik mijn 25mm houtboor centreren. Het gaat perfect. Dan zaag ik de rol half door en leg hem een kwartiertje in de electrische waterkoker: au bain Marie. (betekent dat: in bad met Maria?) Met rubberen handschoenen aan kan ik hem wel om de buis wringen. Maar hij moet er weer vanaf. Nog een uurtje vijlen en schuren want ik had met een 28mm boor of een 30mm boor moeten boren en die heb ik niet. Zelfde truuk nog een keer en hij zit perfect. Ik denk niet dat de zaagsnede nog dichtgelijmd hoeft te worden. Verder kan ik met dit weer niks anders doen. Ik heb de auto met de achterkant onder de tent gereden dus ik kan nog wel de laadbak van de auto opruimen. Dan ga ik binnen de caravan opruimen met de electrische kachel in de hoogste stand. Heerlijk kacheltje, dat drijft het vocht er wel uit. Veel denken, plannen maken, oplossingen zoeken, maar met deze stromende regen kan ik niet veel anders. Gedwongen rustdag dus. Ik heb ook geen zin om te gaan rijden, dus ik maak een franse uiensoep met veel knoflook, gember en ....zwarte linzen. Ik had vanmorgen wat linzen en wat havermout in koud water gezet. De havermout is goed te eten zonder te koken, de linzen blijven wat rauwig smaken, maar worden wel zacht genoeg om te eten. Als noodransoen prima te doen dus. Allebei kunnen lekker gemaakt worden met noten, rozijnen, dadels, cranberries honing en vers fruit. Maar ook uien, tomaten, olijfolie en heel veel soorten groenten hoeven eigenlijk helemaal niet gekookt te worden. Wij zijn in onze opvoeding gewend dat al het eten gekookt wordt, maar geen enkele andere diersoort doet dat. Wel oppassen met wormen en bacterien, maar twintig minuten minder koken per dag hoeveel energie bespaart dat? Hee er bonkt iets tegen de caravan. Wat zou het zijn? Ik ga even buiten kijken maar ik zie niks. Vandeweek vloog er een vogel tegenaan. Hij is zeker slecht te zien met dat grijze doek er overheen. Ieder uur komt er weer een regen en windfront over. De grote boom waar mijn caravan half onder staat laat dan een gordijn van waterdruppels vallen.
Het is nu 4 uur in de ochtend. Voor het eerst in meer dan 24 uur regent het niet. Ik ben vannacht iedere twee uur wakker geworden. Steeds als er weer een front met veel harde windvlagen binnenkwam. Om 10 uur, om 12 uur, om 2 uur en nu weer. Zou die southwesterly ooit ‘normaal’ waaien? Ik heb daar wel wat stress van. Of lijkt het door het geluid van de bomen erger dan het is? Van de week nog maar eens gaan praten met de ervaren zeezeilers hier en voorlopig zorgen dat mijn materiaal 100 procent wordt en geen haast maken. Kan het ook 200 procent? Maar het goede van het ontwerp van mijn boot is juist dat de windvang zo gering is. Dat is een belangrijke factor in zeewaardigheid. Heel anders dan de hoge bomen of de hoge vouwcaravan. Misschien moet ik er een nachtje in gaan slapen om te voelen hoe ik dan die windstoten ervaar. Vandaag - weer of geen weer - naar de boot. Half zes. Het is nog steeds droog. Ik ga van de gelegenheid gebruik maken om naar het toiletgebouw te lopen. De grote plassen water die ik gisterenmiddag overal lagen zijn al helemaal weg. Deze camping ligt op duingrond en door al die bomen en struiken absorbeert de grond het water snel. Als ik terugkom bij de caravan valt wel op dat je de wind hier harder hoort. Ik sta op een duintop omgeven door bomen. Half acht, het begint weer te regenen.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley