Elke dag de touwtjes in handen

Vrijdag 1 juni. Opnieuw een dag met heel rustig weer. De zon die zo genadeloos op mij en de boot heeft staan branden in de zomer komt nu niet boven de bomen uit. Ik maak de bedrading in de top van de mast verder af en als ik klaar ben om de masttop er weer bovenop te zetten ontdek ik dat de voorstag aan de verkeerde kant zit. Dan moet de bedrading weer los. Ik ga even met Andrew praten over radiobereik op zee. Op zo’n lage boot kunnen hoge golven het bereik flink verstoren. Een antenne in de top van de mast is zeker aan te bevelen. De kroonsteentjes zijn na een keer gebruik ook waardeloos dus ik ga nieuwe kopen in de winkel en kijk meteen naar radioantennes en Coaxkabel. Daar kom ik ook John tegen en ik vraag hem advies over VHF antennes. Ik koop een kabel en aansluitingen. Ze hebben een aantal antennes op voorraad, maar alleen met een kunststof bevestigingsvoet. “Die breekt in een paar jaar tijd” zegt John, “je moet een roestvrijstalen hebben”. Die bestel ik en ik ga vast verder met het monteren van de coax kabel. Nu de hijslijn van het voorzeil door de mast loopt is het gemakkelijk om er de coax kabel aan te binden om die ook door de mast te trekken. Aan de voet van de mast laat ik de kabel door een stukje hogedruk slang naar buiten komen in het midden achteraan. Ik wil de radio kunnen gebruiken waar ik op dat moment zit en niet op een vaste plek binnen in een van de rompen. Dus ik hou de kabel van de antenne voorlopig los op de trampoline. Dan leg ik de mastbeam terug op zijn uiteindelijke plaats. Ik voer de toplichtkabel door de beam heen en naar binnen in de stuurboordromp en ik maak de scharnieren van de tentjes opnieuw vast. Zo die ligt op zijn plaats. Ik breng aan beide rompen een grote spanband onder de boot door om de beam helemaal strak op de blokken te klemmen. Het wordt al snel donker en ik ga eerst alles opruimen. Dan maak ik met dyneema een lashing op de bakboord mastbeam. Er zijn diverse manieren om het touw om de beam heen te wikkelen ik ga op zoek naar een manier die de minste ruimte in de touwbundel laat. Met een houten wig en een rubber hamer tik ik de wikkelingen strak naast elkaar in de trog. Het ziet er in ieder geval heel mooi uit. Morgen kijken of ik de rek uit de dyneemalijn kan krijgen en dan moeten er nog 11 van zulke lashings gemaakt worden. Dan ga ik naar de vrijdagavondbarbeque. Met een biertje erbij praat ik met de mensen die net een jacht hebben gekocht en waar ik aan boord was. Hun dochter doet onderzoek naar landaankopen van landbouwgrond in Afrika. Moeder heeft een reisbureau en vader heeft o.a. gewerkt aan de bouw van lodges in Botswana en Zimbabwe. Dat geeft veel gesprekstof en we gaan aan een rustiger tafeltje zitten wat verder weg van de zanger met gitaar die overigens best goed is. Om half tien zijn we allemaal moe en rij ik terug naar de camping.
Zaterdag 2 juni. Vannacht was nog een korte periode met veel wind maar de dag begint daarna rustig met weinig wind en een mild zonnetje. Ik rij op de camping naar een rustig veldje waar ik de honderd meter dyneemalijn helemaal kan uitrollen en ik maak een kant ervan vast aan een stevige boom. Het andere uiteinde bind ik aan de trekhaak op de voorkant van de auto. Dan rij ik langzaam achteruit totdat ik denk dat de lijn wel snaarstrak staat. De dyneema wordt dan ook perfect rond en glad en vrij stijf. Zo te zien is de rek er nu wel uit. Ik rol hem terug op de haspel en ik rij naar de boot. Onderweg nog even gestopt voor Wifi en bij een restaurantje aan de tweede haven om te vragen wie de grote muurschildering daar gemaakt heeft. Ik krijg het nummer van de kunstenaar en bel hem meteen op. We spreken omstreeks twaalf uur af bij de boot. Ik begin aan een van de vier lashings waarmee de mastbeam aan de rompen moet worden gesjord. Dan komt Jarrett aanrijden. Hij is een jonge ontwerper en vind de boot prachtig. Ja hij heeft wel veel zin om een naam en wat decoratie te ontwerpen en erop te schilderen. Hij maakt een paar schetsen en neemt wat fotos. We bespreken de kleuren en begrijpen elkaar meteen. Met de potloodschets zie ik al voor me hoe het gaat worden: heel mooi, passend bij het karakter van deze boot. Over de prijs zijn we het ook snel eens. Hij gaat deze week het ontwerp uitwerken en malletjes maken en dan zaterdag erop schilderen. Er zit bijelkaar wel twee dagen werk aan, maar dan heb ik ook iets heel persoonlijks en uniek voor deze boot. We praten nog wat na en dan ga ik verder met de touwlashing. Dat gaat nog heel erg moeilijk. Ik had de houten blokken waarop de beam rust een halve centimeter binnen de bootrand moeten afzagen. Dan had het touw ( dyneemalijn) er gemakkelijker tussen gekund. Maar ze zaten er al op en ik heb niet in de tekeningen gekeken of dat goed was. Met veel moeite krijg ik de lijn ertussen. Ook het op spanning brengen van de lijn en vooral het zonder veel verlies van spanning vastknopen vind ik knap lastig. Ik ben er tot donker mee bezig en dan zitten er pas drie lashings op. Aan het testen van de verlichting kom ik helemaal niet toe. Ik denk dat ik de auto net niet dicht genoeg erbij kan rijden dus dan moet ik daar met hulpdraadjes gaan werken. Morgen dan maar verder. Ik ga op de club een halve kip peri peri met ‘crispy’ chips eten. Ze kennen mijn smaak al en maken het heel lekker klaar. Nog even lezen in het boek ‘ practical boating’. Een Amerikaan met de Nederlandse naam Kals heeft het geschreven. Een praatje aan de bar over vissen. Er is een marlinsoort: broadbill genaamd die zeer agressief kan zijn bij het vangen. Om de visstand te behouden willen de vissers de marlin liever terugzetten, maar dat lukt niet altijd. Soms is de haak te diep ingeslikt en soms is de vis zo uitgeput dat ie sterft in het water ook al doen de vissers moeite om ze in beweging te houden en water langs de kiewen te laten stromen. De grootste marlin die hier gevangen is woog ruim 1000 kilo, de grootste tonijn 520 kilo. Toch maar even nadenken voordat ik een lijntje achter de boot uitgooi om een visje voor de barbeque te vangen! De vissers gebruiken kunstaas van siliconenrubber. Het ziet er uit als een inktvis van ongeveer dertig centimeter, met een plastic oog en acht armpjes. Ik vertel nog vol trots dat mijn grootste vangst was toen ik als kind met mijn vader een keer meeging en een snoek van een meter lang aan de lijn kreeg, maar het maakt weinig indruk. Zij vertellen dat er in de jaren zeventig alleen maar grote vis werd gevangen. Sindsdien is de visstand door industriele bevissing en de moderne electronics (fishfinders) sterk afgenomen. De jachtschipper die voor Nederlandse werven gevaren had vind het niks om die grote vissen uit hun element te halen en dood te maken alleen om de sport van het vangen. Ik zie ze ook liever levend. Hoeveel mooier is het als zo’ n prachtig dier natuurlijk beweegt en leeft. Het eerste wat ik als kind zelf kocht van mijn zakgeld was een duikbril. Dankzij de moderne technologie en de toewijding van onderwater filmers kan nu de hele wereld genieten van de schoonheid van het leven onder de waterspiegel. Het filmen van het leven van zulke grote trekkende vissen ( pelagisch) is misschien wel het allermoeilijkste. Maar dankzij de verbetering van kleine cameras en batterijen gaat ook dat steeds beter. Wat heb ik genoten van de Blue Planet serie op tv. En wat is er weinig aandacht voor de mensen die zulke films maken. Hun namen worden nauwelijks genoemd terwijl ze iets doen dat toch nog veel moeilijker is dan het maken van een speelfilm. Ik heb veel dieren gefotografeerd zowel bovenwater als onderwater ( flickr.com/alfreddaniels). Een goede foto maken is artistiek gezien moeilijker dan filmen. Soms zit er in een filmfragment van enkele minuten maar een tiende seconde een topfotofragment. Je moet dus superscherp opletten om juist die tiende seconde te zien aankomen en op dat moment te fotograferen. Maar het volgen van zulke bewegelijke dieren over vaak enorme afstanden om ze te filmen is technisch alleen maar mogelijk door fulltime professionals met een jarenlange inzet en hele grote budgetten zoals de BBC en National Geografic. En wat ben ik ze daar dankbaar voor. Of zou ik met mijn kleine zeilbootje ook nog iets kunnen? Dan ga ik naar de caravan en schrijf mijn verhaal.

Zondag 3 juni. Ik was al om half zes wakker en om zeven uur bij de boot. Het kost me weer twee uur om de laatste lashing van de mastbeam er strak op te krijgen. Maar ze zitten nu ook zo strak dat het wel staalkabels lijken. Dan ga ik de achterbeam losmaken en omdraaien en nog twee lagen vernis erbij geven en wat epoxy smeren op plekken waar vocht zou kunnen blijven staan. Als het zo moeilijk is om die lashings goed te krijgen zal ik in de toekomst wel niet veel zin hebben om de beams eraf te halen om even wat onderhoud te doen. Als het klaar is ga ik eten bij de afhaalhindustaan. Zo wat is het daar druk: zondag lunchtime. Een lekker ijsje voor toe en dan terug naar de boot. Ik zet zware spanbanden op de verbindingen tussen de bootrompen en de drie beams. Dan haal ik alle steunblokken onder de boot vandaan behalve een plank hout in het midden onder iedere romp. Als ik de spanbanden een voor een aantrek en de rompen in beweging breng door ze te laten wippen lukt het me om de verbindingen met de beams helemaal strak aan te trekken. Dan ga ik achterste beam vastlashen met dyneema en nylon. Er komt slecht weer aan en de wind neemt steeds verder toe. Een man genaamd Gorden komt bij mij kijken. Hij heeft een grotere catamaran van de ZuidAfrikaans ontwerpers Robertsen and Caine. Hij vind het eigenlijk het fijnste om alleen te varen maar hoe hou je dan wacht op grote oversteken? Een mens kan geen twee nachten zonder slaap. Ik was bij een lezing op de Hiswa over de laatste stand van research over slaapritmes voor solozeilers. Per etmaal moet je minstens vier blokken van negentig minuten aaneengesloten slaap plannen om gezond te kunnen blijven. Korte slaapjes van een kwartier frissen je tussendoor nog verder op. Op de grote oceaan is dat wel te doen met de huidige electronische waarschuwingstechniek van radardetectie en van AIS, maar in kustwateren is het risico veel groter. , vooral dat je iets aanvaart dat geen electronische techniek heeft zoals vissersboten of een slapende walvis. Op internet heb ik gelezen dat de houten scheepswanden van mijn boot een goede waaarschuwing geven voor naderende schepen omdat het een klankkast vormt waardoor het geluid van motoren van andere schepen ook op grote afstand goed te horen is. Gordon wil naar Madagaskar en de Seychellen en vandaar via de Malediven en Sri Lanka naar Thailand en Maleisie. Misschien later nog door naar de Filipijnen. Dus de Indische oceaan over in oostelijke richting. Hij is nu aan het onderzoeken hoe ie dat het beste kan doen want dat is geen gebruikelijke route gezien de heersende windrichtingen. Voor mij is slapen en wachthouden ook het grootste probleem, maar ik heb dat opgelost door in ondiepe kustwateren te blijven en een hele lange ankerlijn te kopen. Veel tijd nemen om gunstig weer af te wachten en een snelle boot is ook heel belangrijk. Dan ga ik mijn spullen inpakken want het wordt al donker en regenachtig. Aan de bar van de club praat ik nog met Ian en lyn en hun dochter en schoonzoon. Schoonzoon Wayn moet morgen een heel groot examen doen als mijnbouwingenieur. Hij heeft er jarenlang voor gestudeerd. Er zit nog een stel aan de bar dat in een Wharram catamaran een orkaan heeft meegemaakt. Ze hadden alle zeilen naar beneden maar voeren nog steeds veel te hard alleen met de wind op de mast zodat de boot op de grote golven begon te surfen en dan in de volgende golf dook. Ze hingen een stuk ketting met een rubberen autoband achter de boot in een lange lus van romp tot romp om snelheid te minderen en niet harder dan de golven te varen, maar daardoor konden ze weer moeilijk sturen. Ze hadden geen drogues ( drijfankers) bij zich, die ik vorig jaar gekocht heb. Dan is het half negen en we gaan allemaal naar huis. Morgen weer een dag. Om half twee word ik wakker. Het regent enorm hard en ik ga nog een stukje aan dit verhaal schrijven. Totdat het nu bijna half drie is. Ik ga nog een paar uur slapen.

- [ ] Maandag 4 juni. Het is nu kwart over zes savonds. Het stortregent al de hele dag door. De ene zware regenbui na de andere. Tussendoor nog geen tien minuten droog. Ik ben de hele dag bij de caravan gebleven. Eerst wat gelezen in het boek over shorthanded sailing. Toen de naam van mijn boot opgezocht in vlaggencode en in Morse tekens. Officiele bekendmaking van de naam is natuurlijk pas bij de eerste tewaterlating. Daarna ben ik onder de voortent de ankerlijnen gaan voorzien van kleurdraadjes. Iedere vijf meter splits en knoop ik een stukje felgele lijn in. Dat zijn er 42 in de lange ankerlijn en 19 in de korte lijn. Ik ben er de hele middag mee bezig geweest. Ook omdat ik een nogal domme fout heb gemaakt en toen de lange lijn nog een keer over moest doen. Ik had de eerste vijf meter uitgemeten met een meetlint en toen de volgende vijf meter steeds door de lijn dubbel te vouwen. Maar op die manier worden de meetfouten steeds groter en ontdekte ik pas aan het eind dat ik vier gekleurde lintjes overhield. Eerst dacht ik nog dat ze me een kortere lijn hadden geleverd maar toen ik de eindstukken ging nameten waren die wel acht meter lang in plaats van vijf meter. Dan maar alles opnieuw. Ik span de lijn tussen een steel van de schep en het anker dat op de grond ligt. Ook dan ontstaan er nog wel meetfouten want de bundel wordt steeds dikker maar zo precies hoeft het nu ook weer niet. Het gaat erom dat als je ankerlijn uitzet ongeveer weet hoe diep het is en hoeveel meer lijn je moet uitzetten om vier of vijf maal de waterdiepte te geven. Bij het inhalen is het ook wel fijn als je kan aftellen hoeveel nog. Om half zes is het al behoorlijk donker met dit slechte weer en ik ben net klaar. Ik heb eigenlijk geen zin om naar de supermarkt te gaan in het donker en met deze regen dus ik eet een avocado die uit de boom op de jachtwerf gevallen was en wat noten en een citroen met honing. De kachel staat hoog om weer warm te worden want met die nattigheid koel je buiten toch snel af. Het is nu half zeven en het stortregent nog steeds. In dit deel van zuidafrika zullen ze geen watertekort krijgen. In Kaapstad is het in de winter om het vriespunt en in Johannesburg ook, maar hier is het snachts 16 en overdag 23 graden. Zuid Afrika is op de kaart van Europa geprojecteerd zo groot als van noord Spanje tot Oost Polen. Heel Afrika is een continent even groot als heel Europa plus Rusland, noord Amerika, India, China, Australie, Japan en Nieuw Zeeland bijelkaar. Toen de eerste Europese reizigers Afrika in kaart gingen brengen was dat heel eenvoudig. Er zijn een paar grote scheidingszones waardoor heel verschillende bevolkingsgroepen zijn ontstaan: de Sahara, het tropisch regenwoud en de zone daaronder waar de zeer agressieve tseetsee vliegen de doorgang naar het zuiden verspert hebben. Boven de Sahara een mengelmoes van middellandse zee volken. Onder de Sahara maar boven het grote regenwoud: Bantunegers in het westen en midden, arabieren en Nilotische herders in het oosten. De Bantus hadden koninkrijken met landbouw en met ijzerbewerking. In het tropisch regenwoud konden alleen de zeer gespecialiseerde pygmeen leven in kleine groepjes van jagers. Onder de tseetsee zone leefden de bosjesmannen ( San volken). Die zijn etnisch qua uiterlijk meer Aziatisch maar met een unieke haarinplant in plukjes. Ook hun clicktaal is heel uniek. We kennen ze nu nog alleen als volk aan de rand van de kalahariwoestijn, maar er zijn een miljoen rotstekeningen gevonden waaruit blijkt dat de bosjesmannen ook in de bergen en in de bossen en aan de kust geleefd hebben. Overal in geheel zuidelijk Afrika. Afsplitsingen van de Bantu koninkrijken zijn de laatste paar eeuwen via oost Afrika langs de kust naar zuid afrika gekomen: de Swazi, de Zulus en de Xosa. Blanke zeevaarders en boeren hebben zich in de Kaapprovincie gevestigd wat toen bosjesmannen gebied was. Pas toen zij naar het oosten trokken kwamen ze de Bantu tegen.

Dinsdag 5 juni. Vannacht heeft het nog de hele nacht geregent en vanmorgen ook nog. Pas om een uur of negen wordt het droog maar nog wel een koude wind. Zo, dan heeft het bijna 36 uur aaneen echt hard geklettert zoals wij in Nederland alleen van zware buien kennen die meestal maar een uurtje duren. Ik laat dag en nacht de electrische kachel branden om de caravan droog te houden. Toen het vanmorgen even droog werd en ik buiten stond kwam er een familie mongoose uit de struiken scharrellen. Ik bleef doodstil staan dan zien ze me niet en misschien door de nattigheid ruiken ze me ook niet. Ze komen op twee meter afstand en blijven gewoon hun natuurlijke gedrag vertonen. Heel leuk. Ik ga eerst naar de supermarkt om mijn ontbijtingredienten aan te vulllen en fruit te kopen. Ze hebben heerlijke mandarijnen in het seizoen. Ik koop ook een plastic doos waarin mijn electrische schakelpaneeltje nog mooier in het deksel past. Ik had het ervoor meegenomen om te passen. In de diepvries hebben ze gerookte vis in een niet te grote verpakking. Met roggebrood is dat weer eens iets anders. Dan ga ik naar de werf. In de winkel hebben ze mijn bestelling van clearcoat ( tweecomponentenvernis ) binnen. Ik maak eerst nog de buitenste twee lashings van de achterbeam. Dan maak ik de voorste van de drie beams los en keer die om zodat ik de onderkant nog een keer kan schuren en tweemaal in de vernis kan zetten. Ook de bovenkanten van de andere twee beams geeft ik nog een laag vernis want die beschadigen wel snel als je ermee bezig bent. Misschien in de toekomst die bovenkanten helemaal bedekken met een strook Balau hout if iets anders. Ik denk dat ik uit Nederland ook roestvrijstalen hoekstukken ga meenemen voor onder de lashings. Het materiaal heb ik daarvoor al in de schuur liggen. Om vijf uur begint het al donker te worden. Ian komt langslopen en vraagt of ik nog een biertje bij hen kom drinken op de boot. Ze zijn vanmorgen terug het water ingegaan. Het roer is gerepareerd en ze hebben nieuwe antifouling verf op het onderwater gedeelte gesmeerd. We wachten op de familie maar die bellen op dat de timmerman zichzelf heeft ingesloten in het buitentoilet omdat het deurslot vastgeroest zat en meedraait in de deur. Ik suggereer om de scharnieren eruit te halen maar ook die zitten kennelijk vastgeroest. Twee flessen CocaCola dan? Een voor de timmerman en een voor het scharnier? Uiteindelijk moet daar ook een slijptol aan te pas komen en dan arriveert de familie een half uurtje later. Zo lachen we gezellig nog wat na. Ian en Lyn gaan morgen terug naar Pretoria. We wisselen email adressen. Dankzij het reisbureautje van Lyn reizen zij nogal gemakkelijk en goedkoop dus wie weet. Om negen uur houden we op en ik rij terug naar de caravan. Nog een roggebroodje met gerookte vis en dan naar bed.